Prototaxites, een reuzenzwam van 400 miljoen jaar oud? Of een korstmos?

- Verschillende fossielen van Prototaxites vertonen krimpscheuren. Klik op de linkerfoto. Dit verschijnsel is nog niet verklaard.
- Het is jammer dat de verkiezelde prototaxiten in Europa zo slecht geconserveerd zijn. In de meeste gevallen hebben de kwartskristallen de inwendige structuur verwoest. Soms is zelfs een structuur van pseudo-cellen ontstaan, waarbij de donkere organische resten de scheiding vormen tussen kwartskristallen (klik op de rechterfoto). Hoogstens zijn soms nog wat vage lijntjes te zien waar de skelethyfen hebben gelopen. In prototaxiten uit de Taunus-kwartsiet zijn op doorsnede in een enkel geval nog wel de skelethyfen te zien.

- In 2003 is uit onderzoek naar voren gekomen dat de chemische samenstelling van Prototaxites in de richting van een zwam wijst (Boyce et al., 2003, 2007). Dit hoeft niet in tegenspraak met de korstmostheorie te zijn omdat daarbij ook een schimmelcomponent is.
- Volgens Boyce kon de stam zo groot worden doordat hij gewoon doorgroeide. Er waren in het Vroeg-Devoon nog geen viervoeters om hem te beschadigen: die verschenen pas in het Midden-Devoon. Alleen stormen konden schade aanrichten maar de stam was waarschijnlijk stevig aan de bodem bevestigd.
- In Australië is een stuk Prototaxites gevonden waarin resten van vaatplanten zijn ingebed, die helemaal zijn doortrokken van hyfen. Dit zou opgevat kunnen worden als een deel van het mycelium van Prototaxites (Hueber, 2001).
- Er zijn enkele meldingen van (aanwijzingen voor) vertakkingen. Zo beschrijft Altmeyer (1973) structuren die lijken op littekens van zijtakken.
- Heidtke (2006) meldt aanwijzingen voor vertakkingen binnen de concentrische structuren in doorgesneden stukken Prototaxites uit een groeve bij Birkenfeld in de Hunsrück.
- Een stuk Prototaxites uit de IJssel bij Rheden vertoont skelethyfenstructuur aan de oppervlakte en tevens concentrisch gerangschikte rondachtige vlekjes. Overeenkomstige stukken zijn bekend van Spitsbergen. Het verschijnsel van de stippenrijen is nog niet verklaard. Klik op de foto's voor meer details.

Prototaxites uit de IJssel met stippenrijen

Prototaxites van Spitsbergen met stippenrijen

Op diverse stukken Prototaxites zijn in de lengterichting lopende streepjes te zien. Wat hiervan de betekenis is, is onbekend. Klik op de foto hieronder om voorbeelden te bekijken.

Prototaxites uit de IJssel van Rhederlaag

Top                             Vervolg