Prototaxites, een reuzenzwam van 400 miljoen jaar oud? Of een korstmos?

Literatuur
Altmeyer H., 1978, 1979. Die Prototaxiten von Arenrath, im Taunusquarzit, im Ems-Quarzit. Grondboor & Hamer, jg. 32-1, 32-4, 33-5.
Altmeyer H., 1973. Astnarben an Prototaxiten? Der Aufschluss, vol. 24, p. 350-356.
Boekschoten G.J. 1977. Luctor et emergo, een episode uit het Devoon. Wolters-Noordhoff.
Boyce, C.K., Hotton, C., Fogel, M., Cody, G.D., Hazen, R.M. & Knoll, A.H., 2003. Comparative geochemistry suggests Prototaxites was a gigantic fungus [Abstract]. Geological Society of America Meeting, Abstracts with Programs. 34(7): p. 587.
Boyce C.K., C. L. Hotton, M.L. Fogel, G.D. Cody, R.M. Hazen, A.H. Knoll, F.M. Hueber, 2007. Devonian landscape heterogeneity recorded by a giant fungus. Geology, 35-5: 399 – 402.
Graham, L. E., Cook M. E., Hanson D. T., Pigg K. B., Graham J. M., 2010. Structural, physiological, and stable carbon isotope evidence that the enigmatic Paleozoic fossil Prototaxites formed from rolled liverwort mats. American Journal of Botany 97: 268–275.
Heidtke H.J., 2006. Prototaxites: Ist der 400 Mill. Jahre alte "Monsterbaum" ein Pilz? Pollichia-Kurier 22(1), p. 16 - 17.
Hueber F.M, 2001. Rotted wood - alga - fungus: the history and life of Prototaxites. Rev. Palaeobot. Palyn. 116, p. 123 - 158.
Jonker F.P., 1979. Prototaxites in the Lower Devonian. Palaeontographica, Abt. B, Band 171, p. 19 - 56.
Kräusel R., 1964. Rätsel um Prototaxites. Fortschr. Geol. Rheinld. und Westf. 12, p. 25 - 38.
Kräusel R. en Weyland H., 1930. Die Flora des Deutschen Unterdevons. Berlijn.
Retallack G.J., Landing E., 2014. Affinities and architecture of Devonian trunks of Prototaxites loganii. Mycologia 106(6): pp. 1143-1158. Te downloaden.
Schaarschmidt, F., 1974. Mosellophyton hefteri, ein sukkulenter Halophyt aus dem Unterdevon von Alken an der Mosel. Palaeontologische Zeitschrift, Band 48, Heft 3/4 . p. 188-204.
Schmid R., 1976. Septal pores in Prototaxites, an enigmatic plant. Science, 191, p. 287-288.
Schweitzer H.-J., 1983: Die Unterdevonflora des Rheinlandes. Palaeontographica, Abt. B, Band 189, p. 1 - 138.
Schweitzer H.-J, 1990. Pflanzen erobern das Land. Kleine Senckenberg-Reihe Nr. 18, Frankfurt am Main.
Schweitzer H.-J., 2000. Neue Pflanzenfunde im Unterdevon der Eifel (Deutschland). Senckenbergiana lethaea, Band 80, p. 371 - 395.
Selosse M.-A., 2002: Prototaxites: a 400 MYR old giant fossil, a saprophytic holobasidiomycete, or a lichen? Mycological Research 106: p. 642-644.
Steur H., Brugghen W. van der, 1998. Nematothallus, een raadselachtige plant uit het Siluur en het Vroeg-Devoon. Grondboor & Hamer, 1998-2, p. 28-35
Steur H., 2006. Prototaxites, een reuzenzwam van 400 miljoen jaar oud? Of een korstmos? Grondboor & Hamer, 2006-2, p. 21-28. Pdf.
Taylor, T.N., Taylor, E.L., Decombeix, A.L., Schwendemann, A,. Serbet, R., Escapa, I., Krings, M., 2010. The enigmatic Devonian fossil Prototaxites is not a rolled-up liverwort mat: Comment on the paper by Graham et al. American Journal of Botany 97: p. 268 – 275. Te downloaden

Dank
Veel mensen hebben mij op een of andere manier bijgestaan bij het maken van dit 'multidisciplinaire' artikel. Ik heb een warm gevoel overgehouden van de behulpzaamheid, die ik heb ontmoet.
In het bijzonder wil ik mijn dank uitspreken aan Dr. Peter-Jan Keizer van de Nederlandse Mycologische Vereniging. Door zijn inbreng heeft het artikel meer diepgang gekregen en is de kwaliteit sterk verbeterd.
Prof. Dr. Hans Kerp van de Forschungsstelle für Paläobotanie van de Wilhelms Universität te Münster ben ik zeer dankbaar voor het kritisch doorlezen van het artikel.
De heer Hagen Hass van dezelfde afdeling dank ik voor de peels met resten van Prototaxites uit het gebied van Lac de la Gileppe. Zonder deze peels was het niet mogelijk geweest foto's van de inwendige structuur te laten zien.
De volgende 'paddenstoelenmensen' hebben mij geholpen om deze, voor mij nieuwe, wereld te ontsluiten: Jan Dieker (Zutphen), Jo Pijnenburg (Dieren), Elly Dogger (Ellecom), Chris van der Wilde (Arnhem). Allen hartelijk dank.
Verder dank ik de stenenverzamelaars Hans van Essen (Dieren), Gerrit Goorman (Wilp), Kees van Oorde (Arnhem) en Hans de Kruyk (Leerdam) voor het aanleveren van stukken Prototaxites en de laatste tevens voor het maken van het slijpplaatje van Celluloxylon.
Ik dank Jan Drent (Doetinchem) voor de mogelijkheid die hij me heeft gegeven om stukken uit de collectie van Huis Bergh te 's Heerenbergh te fotograferen.
Paul Floor (Zwolle), Joost van Leusen (Oegstgeest) en Erna de Graaff (Pesse) ben ik dankbaar voor hun (succesvolle) poging om in de groeve van Waxweiler het fossiel Mosellophyton hefteri te vinden. Joost dank ik voor het ter beschikking stellen van het fossiel voor nadere bestudering.
Ik dank Dr. Michael Wuttke van het Museum te Waxweiler voor het verschaffen van informatie.

De afbeeldingen van de gesp, de doliporen en de reconstructie van Prototaxites en het groeimodel zijn gereproduceerd uit het in de literatuur genoemde artikel van Hueber (2001) met toestemming van Elsevier.

Top