Evolutie 21

Vorige

Stop

Volgende

Stephen J. Gould

Soorten evolutieprocessen
Skelton: Evolution (1993)

Stephen J. Gould was bij leven een man die graag knuppels in het hoenderhok gooide. (Hij overleed in 2002 op zestigjarige leeftijd). Hij wist niet iedereen van zijn denkbeelden te overtuigen maar hij bracht wel veel (vruchtbare) discussies op gang.
Een van zijn opzienbarende ideeën betrof de snelheid waarmee evolutie plaatsvond. Darwin ging er van uit dat soortvorming een heel geleidelijk proces was dat honderdduizenden of miljoenen jaren in beslag nam. Aan de hand van een prachtig onderzoek aan populaties van trilobieten toonde hij, samen met N. Eldredge, aan dat evolutie ook zeer snel kan verlopen. Hij kwam met de theorie van het 'verbroken evenwicht' (punctuated equilibrium), die stelde dat soorten door een verstoring van het evenwicht in korte tijd ontstaan en daarna lange tijd vrijwel onveranderd blijven.

Meer weten?
Biografie van Stephen J. Gould

In het schema hierboven stelt A het model van Darwin voor. Dit heet wel 'gradualisme' en daarin gaat alles heel geleidelijk en langzaam.
C is het model van Gould (punctuated equilibrium). Daarin verandert een soort lange tijd niet, totdat ten gevolge van een verstoring van de leefomgeving in korte tijd zulke veranderingen optreden dat er een nieuwe soort ontstaat. Dit snelle ontstaan van soorten verklaart ook het ontbreken van fossiele tussenvormen, een probleem waar Darwin al mee worstelde.
Goulds model kan voorkomen, maar soorten blijven alleen onveranderd als de omstandigheden heel stabiel zijn en dat komt niet vaak voor. Andere plant- en diersoorten oefenen meestal ook een druk uit, waardoor een soort verandert. Daarom benadert model B de werkelijkheid het meest: geleidelijke veranderingen en soms het in (vrij) korte tijd het ontstaan van een nieuwe soort.

Meer weten?
Punctuated equilibrium (in het Nederlands)

Evolutie 21

Vorige

Stop

Volgende