Naar Whitfield: De evolutie van het leven (1994)

Naar Grzimeks Tierleben Band 12 (1972)

Evolutie is verandering van soorten. Maar wat is een soort eigenlijk? Mayr zegt: Een soort is een verzameling populaties die onderling vruchtbare nakomelingen hebben. Anders gezegd: waarbinnen uitwisseling van genen plaatsvindt. Het is een beetje raar dat er over populaties en niet over planten of dieren wordt gesproken. Dat komt omdat populaties (plaatselijke groepen planten of dieren) een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van nieuwe soorten. Zie bovenstaand plaatje: Een lynx is een soort van het geslacht Felis (kat). Tot zo'n geslacht behoren verwante soorten zoals de wilde kat, de lynx, de rode lynx, de bergleeuw en de ocelot. Waarom horen deze soorten bij elkaar en hebben ze gemeenschappelijke kenmerken? Omdat ze afstammen van een gemeenschappelijke voorouder. Zo hebben ook groepen verwante geslachten een gemeenschappelijke voorouder (verder terug in de tijd). Zij vormen samen een familie, in dit geval de familie van de katachtigen.. Zo kun je doorgaan: orde, klasse, fylum, rijk. Meer weten? Wat is een soort?

Paarden en ezels zijn aparte soorten. Toch kunnen ze kruisen en jongen krijgen. Een hengst met een ezelin geeft een muilezel. Een ezelhengst met een paardenmerrie geeft een muildier. Dat zijn zeer gezonde, sterke dieren, maar ze zijn onvruchtbaar: ze kunnen zich niet voortplanten. Men noemt dit een voortplantingsbarrière. Vaak levert een kruising tussen twee soorten helemaal niets op en als dat wel het geval is, is de bastaard meestal onvruchtbaar. Dat komt doordat de chromosomen niet bij elkaar passen. Hoe nauwer twee soorten verwant zijn, hoe groter de kans is op een bastaard. In het plaatje is het bovenste dier een muildier, de andere dieren zijn ezelsoorten. Voortplantingsbarrières kunnen allerlei vormen hebben. Vaak is het fysiek onmogelijk dat dieren paren (olifant en muis). Verschillend paringsgedrag is een veel voorkomende barrière, vooral bij vogels. Als de paring wel geschiedt, kan het zijn dat er eenvoudigweg geen bevruchting plaatsvindt en indien dat wel het geval is, dat de bevruchte eicel zich niet goed ontwikkelt. En dan is er nog het geval van de niet-vruchtbare bastaard, zoals bij paard en ezel. Meer weten? Voortplantingsbarriëres

Evolutie 15

Vorige

Stop

Volgende