Cycas-achtige planten van Yorkshire
De huidige cycassen groeien alleen in de tropen. Ze zijn te beschouwen
als overlevenden van een groep, die in het Mesozoïcum een geweldige
bloeitijd heeft gehad, maar die na de komst van de moderne bloemplanten
weggedrukt is. Het waren planten met een dikke stam waarop schubben zaten
en met een bos stijve, meestal geveerde, bladeren op de top. Ook soorten
met ongedeelde bladeren kwamen echter voor.
De
mannelijke kegels bestonden uit dicht op elkaar gepakte schubben, die aan
de onderzijde sporendoosjes droegen. De vrouwelijke aren zaten bovenop de
stam en bestonden uit geveerde bladeren, die aan beide zijden rijen zaadjes
droegen of het waren een soort uitgerekte kegels met schubben waarop telkens
twee zaadjes zaten.
Verreweg de meest voorkomende Cycas-achtige is Nilssonia
compta (klik op de foto rechts).
De bladeren van deze
plant zijn in segmenten verdeeld, die soms ongelijk van breedte zijn. Om
deze soort te onderscheiden van andere is het aantal nerven per mm (dicht
bij de stam) een belangrijk gegeven. Nilssonia compta heeft er ongeveer
15 per cm. De nerven deze plant zijn niet vertakt, evenmin als die van andere
Nilssonia-soorten.
De foto links geeft een beeld van de cuticula met huidmondjes van Nilssonia
compta. Let op het verschil met de cuticula van Nilssoniopteris
vitata. Klik op de foto.
Nilssonia tenuicaulis heeft lange rechte blaadjes, die
aan de basis de stengel bedekken (klik op de foto rechts).
Nilssonia tenuinervis (klik op de foto links) heeft
ongedeelde bladeren en lijkt daardoor sprekend op de Bennetitales-plant
Nilssoniopteris vittata. Gelukkig heeft Nilssonia tenuinervis
ongedeelde zijnerven, terwijl die van Nilssoniopteris vittata
éénmaal vertakt zijn. Ook de cuticula's zijn heel
verschillend.
|
Vrij
veel vind je in Cayton Bay het zaadje Beania gracilis van Nilssonia
compta (foto rechts). Complete bloeiwijzen zijn uiterst zeldzaam.
Deltolepis
crepidota is het fossiel van een schubje van de stam van een
Nilssonia-plant (foto links). De vorm van zo'n schub is breed-driehoekig.
|
Een
andere door ons gevonden cycasachtige is Ctenis sulcicaulis (foto
rechts). Deze plant had flinke bladeren, die gekenmerkt worden door
dwarsverbindigen tussen de nerven.
Top |
|