Terug

Kreeftachtige van Rhynie: Lepidocaris rhyniensis

Deze zeer kleine kreeftachtige (tot 3 mm lang) is het meest gevonden en het bekendste diertje in de Rhynie chert. Hij behoort tot een uitgestorven orde van de branchiopode kreeftachtigen, de Lipostraca, en is tevens de oudst bekende soort uit deze groep. Hij is ook een van oudste zoetwaterkreeftjes. Lepidocaris rhyniensis had geen pantser en het lichaam bestaat uit drie delen: kop, romp en staart. Meestal worden losse fragmenten of clusters van fragmenten gevonden. Dat zijn waarschijnlijk vervellingen. Allerlei stadia en vormen zijn bekend, zoals vrouwelijke exemplaren met een eierzak en jonge dieren. Op de kop zitten geen ogen maar wel twee paar aanhangsels: de antennules, die klein en onvertakt zijn, en de antennes, die vertakt zijn en lange haren aan de laatste geledingen dragen. Verder heeft het diertje stevige kaken en een paar kaakachtige aanhangsels die aan een met de kop gefuseerd segment zitten (B in onderstaande figuur). De romp bestaat uit 14 segmenten met aanhangsels en drie segmenten zonder aanhangsels. De eerste twee paar aanhangsels lijken op de robuste kaakachtige aanhangsels aan de kop (B). Aan de uiteinden zitten kamvormige structuren. De volgende acht paar zijn meer bladvormig en en aan de top gevorkt. Ze zijn voorzien van lange stekels (C en D). De laatste twee paren aanhangsels zijn bij mannetjes en vrouwtjes verschillend. Aan het staartgedeelte zitten twee uitsteeksels met lange stekels. De van kammen voorziene voorste aanhangsels werden waarschijnlijk gebruikt voor het verzamelen en verwerken van het voedsel. De andere aanhangsels hadden waarschijnlijk een functie bij het transporteren van het voedsel door de voedselgroeve (middenonder) en bij het zwemmen. Ga voor een uitgebreide beschrijving van dit diertje naar de website van de Universiteit van Aberdeen.

Reconstructies van  Lepidocaris rhyniensis door Scourfield 1926. Maatstaf = 1 mm. Scourfield, D. J., 1926. On a new type of crustacean from the old Red Sandstone (Rhynie chert Bed, Aberdeenshire) - Lepidocaris rhyniensis, gen. et sp. nov. - Philosophical Transactions of the Royal Society, London (Series B), 214: 153-187.
Aanhangsels van Lepidocaris: A. grijpklauw van een mannetje B. kaakachtig aanhangsel aan het kopstuk C. 6e - 10e paar aanhangsels D. 3e - 5e paar aanhangsels. pr = protopod, ex = exopod, en = endopod, ed = endites	Staartstuk van Lepidocaris pf = primaire vork, sf = secundaire vork lp = zijdelings aanhangsel maatstaf = 200 µm

Foto's Tamelijk compleet diertje Tamelijk compleet diertje met kopstuk en poot Cluster van vervelingsresten en tamelijk compleet diertje Stekels met borstels aan een van de voorste aanhangsels Borstels aan een van voorste aanhangsels Stekels aan de aanhangsels van de romp

Top