- Links bisscchop Samuel Wilberforce, fel tegenstander van Darwins theorie; zo welbespraakt dat hij de bijnaam Soapy Sam (zepige Sam; de woorden kwamen gemakkelijk als zeepbellen uit zijn mond) had gekregen; hij was bijgepraat en geïnstrueerd door Richard Owen, die ook een fel tegenstander was.
- Rechts de bioloog Professor Thomas Huxley, bijgenaamd Darwins Buldog. Toen hij Darwins boek gelezen had, schijnt hij verbaasd gezegd te hebben: "Ik begrijp niet dat ik zelf niet op dat idee gekomen ben!". Hij was een fel, scherp en temperamentvol verdediger van Darwins theorie.
Op het podium stonden tafels met de sprekers er achter. Het debat schijnt als volgt gegaan te zijn:
Eerst hield Bisschop Wilberforce een half uur lang een toespraak waarin hij in scherpe bewoordingen Darwins theorie te lijf ging. Hij was weliswaar ingeseind door Owen maar het was toch duidelijk te merken dat hij Darwin niet zelf gelezen had. Hij had veel succes bij het publiek en daarom veroorloofde hij zich aan het eind van de verhaal een grapje tegen Thomas Huxley. Hij vroeg hem: "Meneer Huxley, als u gelooft dat wij van de apen afstammen, kunt u mij dan vertellen of u van uw grootmoeder kant of van uw grootvaders kant van de aap afstamt?". Huxley werd woedend, sprong op en gooide daarbij de tafel om. Hij schreeuwde van alles maar kwam niet boven het tumult in de zaal uit. Langzamerhand bedaarde Huxley en ging hij weer zitten.
Wat later, toen al vier andere sprekers door het publiek tot zwijgen waren gebracht, was het de beurt van Huxley. Deze begon te vertellen dat de bisschop Darwin niet gelezen had en dat hij geen nieuwe argumenten had aangedragen. En wat zijn vraag betrof: "Als ik, moest kiezen tussen een miserabele aap als voorouder, of een man die zijn grote talenten gebruikt om een wetenschappelijke discussie belachelijk te maken, dan geef ik de voorkeur aan de aap".
Daarop brak een pandemonium los: gejuich, kreten van afschuw, geschreeuw, gelach en dames die flauw vielen. En midden in de zaal stond Kapitein FitzRoy met een bijbel boven het hoofd te protesteren.
Of het precies zo gegaan is, zal nooit bekend worden: het is het verslag dat Huxley zelf aan Darwin heeft uitgebracht. Maar deze anecdote heeft toch een belangrijke rol gespeeld bij de acceptatie van de evolutietheorie.
Meer
weten?
Thomas
Huxley
Samuel Wilberforce (in het Engels)
Het debat
(een zeer grondig onderzoek in het Engels naar dit debat)